یادداشت:مجله اندیشه انقلاب اسلامی، شماره 5 , حجت الاسلام والمسلمین محمد سالار(1)

آیرا خبر،انقلاب اسلامی ایران که در بهمن ماه سال 57 متولد شد، در عین داشتن اهداف سیاسی و اجتماعی، نگاه خاصی به تمدن و جهان بینی اسلامی داشت. این رویداد در بیداری مسلمانان جهان و نوزایی باورهای دینی نقش عمده ای ایفا کرد. هر چند تلاش زورمندان جهان، به ویژه در غرب، بر آن بوده است که همواره از انقلاب اسلامی ایران چهره ای ضد فرهنگی و متجاوز ترسیم نمایند، ولی رهبری فرزانه ی آن بر مفاهیم بکر و تازه ای که در روح انقلاب اسلامی موج می زند تکیه نموده و بر مشترکات آن با دنیا و اختصاصات منحصر به فرد آن، که در مکاتب گوناگون و جریان های فکری و نحله های مختلف دنیا موجود نیست، اصرار می ورزند به گونه ای که معتقد به پویایی و برجسته کردن و مقاومت و بیان نمودن و ترویج آن اختصاصات هستند.

از منظر امام راحل (ره) مفهوم صدور انقلاب در واقع انتقال ارزش های معنوی و الهی آن و رساندن این رسالت به گوش جهانیان از طریق استفاده از امکانات و ابزارهای پیام رسانی می باشد که باید این هدف با استفاده از راهکارهای موجود مانند: دعوت و تبیین مفاهیم و معارف اسلامی در جهان، معرفی و تبیین فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، فراهم آوردن زمینه های مناسب برای گفتگوی تمدن ها و فرهنگ ها، تقویت وحدت امت اسلامی، احیای فرهنگ اهل بیت (ع) و ترویج و گسترش زبان و ادبیات فارسی تحقق یابد.

انقلاب اسلامی و صدور ارزش های فرهنگی
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال 57 سر منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردیده و تأثیرات شگرف بین المللی را به دنبال داشته است. انقلابی که با تکیه بر ایمان و باورهای اسلامی و با شعار نه شرقی، نه غربی رژیم خودکامه ی شاه را سرنگون کرد. و حکومت جمهوری اسلامی را در این سرزمین محقق ساخت.

انقلاب اسلامی به عنوان یکی از مهمترین و عظیم ترین رویدادهای قرن معاصر، دارای برکات و نتایج بسیار بزرگ و درخشانی در ایران و جهان بود.

روژه گارودی، اندیشمند مسلمان فرانسوی در یکی از مقالات خود، انقلاب اسلامی ایران را اینچنین توصیف می کند:

«به راستی انقلاب اسلامی که امام خمینی (ره) آن را رهبری کرد به هیچیک از انقلاب هایی که در قبل برپا گردیدند، شبیه نیست، در طول تاریخ انقلاب هایی بودند که به هدف تغییر نظام سیاسی برپا گردیدند. انقلاب های اجتماعی هم در جهان رخ داده است و نشانگر خشم فقرا علیه اغنیا بود، انقلاب های ملی هم خشم خود را علیه استعمارگران و غاصبان خالی کردند. اما انقلاب اسلامی ایران نیز دارای تمامی این انگیزه ها بود.

این انقلاب علاوه بر موضوعاتی که گفته شد دارای معانی جدیدی بود که نه فقط حکومت سیاسی، اجتماعی، استعماری را سرنگون کرد، بلکه مهمتر از آن تمدن و جهان بینی خاصی را که در مقابل دین علم شده بود، واژگون ساخت.»(2)

انقلاب اسلامی ایران تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.

در عصری که می رفت عزت و شوکت اسلامی توسط استعمارگران و دشمنان اسلام پایمال گردد و اخلاق و ارزش های اسلامی به بوته ی فراموشی سپرده شود، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به وقوع پیوست و فرهنگ و تمدن اصیل اسلامی را به ارمغان آورد و بارقه ی امیدی در دل میلیون ها مسلمان در گوشه و کنار دنیا زنده کرد و باعث تجدید حیات اسلام و زنده شدن مجد و عظمت دیرینه ی جهان ا سلام گردید.

مقام معظم رهبری با اشاره به ویژگی های انقلاب اسلامی و ضرورت پیام رسانی و ابلاغ ارزش های انقلاب می فرمایند:

«انقلاب، دو جهت داشت: یک جهت، مبارزه با استبداد داخلی و حکومت فاسد وابسته ای که مردم و کشور را بدبخت و بیچاره کرده بود؛ انقلاب می خواست کشور و ملت را نجات دهد؛ در دامن اسلام، مردم اداره شوند و حکومت، اسلامی باشد؛ جهت دیگر، وجهه ی سخن و پیام نو برای دنیا و بشریت است؛ این چیزی است که دنیا را به خود جذب کرد؛ والاّ فلان متفکر اروپایی یا غربی یا آفریقایی یا آمریکای لاتین که امام و انقلاب و نظام اسلامی و حرکت مردم را ستایش می کند، او که داخل کشور ما نیست تا از حکومت، چیزی فهمیده باشد؛ پیام جهانی و انسانی اسلام است که او را به ستایش وادار می کند. جنبه ی دوم، بسیار مهم است؛ ما باید بتوانیم این را بیان کنیم.»(3)

صدور انقلاب اسلامی
حال چطور و چگونه این پیام انسان ساز را به گوش مسلمانان و جهانیان برسانیم؟

چه تدبیری اندیشیده شود تا ارزش های فرهنگی انقلاب را به صورت مطلوب و منطقی به دنیا ابلاغ نماییم و مخاطبان و مشتاقان انقلاب را از آماج حملات فکری و فرهنگی دشمنان برهانیم؟

پاسخ عبارت است از صدور انقلاب، زیرا انقلابی که بر پایه ی مایه های فکری و فرهنگی نضبح گرفته و رشد یافته، به جهت احساس رسالت انقلابی و وظیفه ی شرعی و انسانی که برای خود می بیند برای نشر و ترویج اندیشه های خود اقدام خواهد نمود و این مفهوم یعنی صدور انقلاب، صدور افکار و اندیشه هایی که انقلاب اسلامی براساس آنها و برای آنها صورت گرفته است، کسب استقلال و آزادی با تکیه بر اسلام می باشد.

یکی از دستاوردهای ارزشمند انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است.

امام خمینی(ره) و مسئولان برجسته ی نظام بارها روی این موضوع مهم تکیه کرده اند و در بیانات و نوشته های متعددی نسبت به صدور انقلاب اسلامی، اظهارنظرهایی داشته اند.

در ابتدای پیروزی انقلاب حضرت امام (ره) فرمودند:

«ما به تمام جهان تجربه هایمان را صادر می کنیم و نتیجه ی مبارزه و دفاع با ستمگران را بدون کوچکترین چشمداشتی، به مبارزان راه حق انتقال می دهیم و مسلما محصول صدور این تجربه ها، جز شکوفه های پیروزی و استقلال و پیاده شدن احکام اسلام برای ملت های دربند نیست.»(4)

«ما انقلابمان را به تمام جهانیان صادر می کنیم، چرا که انقلاب ما اسلامی است و تا بانگ لااله الاّاللّه و محمد رسول الله بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست، و تا مبارزه در هر کجای جهان علیه مستکبرین هست ما هستیم.»(5)

امام امت در یکی دیگر از بیانات خویش در مورد صدور انقلاب می فرمایند:

«بحمدالله امروز قدرت ایرانی و قدرت اسلام در ایران به طوری است که توجه همه ملّت های ضعیف را به خودش معطوف کرده است و اسلام صادر شد در سرتاسر دنیا. از این سیاه های عزیزی که در آمریکا هستند و تا آفریقا و تا شوروی و همه جا، نور اسلام تابیده است و توجه مردم به اسلام شده است. و منظور از صدور انقلاب همین بود و تحقّق پیدا کرد و انشاءا… اسلام در همه جا غلبه بر کفر خواهد پیدا کرد.»(6)

معنا و مفهوم صدور انقلاب
پیروزی انقلاب اسلامی ایران سرآغاز تحقق وعده ی الهی برای رهایی مستضعفان بود. این انقلاب همچون مشعل فروزانی، راه رهایی ملت ها را از قید و بند استکبار جهانی روشن کرد و به گفته ی شهید والامقام محمد جواد باهنر، «انقلاب ایران، اسلام عزیز را در دنیا حیات تازه ای بخشید.»(7)

گیزلاکرافت، دانشمند آلمانی شرکت کننده در همایش بین المللی گفتگوی فرهنگ ها: حافظ، گوته و پوشکین، با اعلام این مطلب گفت:

«اسلام در دهه های اخیر به الگو و مکتب نیرومندی تبدیل شده که در سایه ی آن مبارزه شدید با مادیگری و برای احیای معنویت جریان دارد.»

تجدید حیات جوامع اسلامی و رشد روز افزون معنویت و بیداری ملت های تحت ستم در سایه ی پیروزی انقلاب اسلامی باعث شد تا ماشین جنگ روانی غرب با تمام قدرت و توان خویش، پروسه ی مخدوش سازی چهره ی انقلاب اسلامی را با شیوه ها و ابزارهای مختلف به کار بندد تا در ارزش های اسلامی و امکان اجرای آنها در قرن بیستم شک و تردید ایجاد کند. یکی از توطئه های استعماری آنان، تحریف و وارونه جلوه دادن صدور انقلاب بود، به گونه ای که هدف از صدور انقلاب را که دعوت به اسلام بود به معنای تجاوز به سرزمین دیگران و جنگ و زورگیری معرفی کردند.

امام خمینی (ره) در مقام تبیین معنا و مفهوم صدور انقلاب اسلامی تصریح می کنند:

«ما که می گوییم اسلام را می خواهیم صادر کنیم، معنایش این نیست که ما سوار طیاره بشویم و بریزیم به ممالک دیگر، یک همچو چیزی نه ما گفتیم و نه ما می توانیم. اما آنکه ما می توانیم این است که می توانیم به وسیله ی دستگاه هایی که داریم، به وسیله ی همین صدا و سیما، به وسیله ی مطبوعات، به وسیله ی گروه هایی که به خارج می روند، اسلام را آن طوری که هست معرفی کنیم. اگر آن طوری که هست معرفی بشود، مورد قبول همه خواهد بود.»(8)

«صدور انقلاب، صدور تجاوز و جنگ و به معنای گرفتن زمین های دیگران نیست … صدور انقلاب به معنای صدور پیام و صدور رسالت انقلاب است، صدور ارزش هایی مانند استقلال، عدم وابستگی، خودکفایی، خصلت های انسانی پاک، ایمان، شرف، افتخار، حمایت از مستضعفان و…»(9)

امام خمینی (ره) در جایی دیگر، به منظور جلوگیری از هرگونه برداشت غلط از معنای صدور انقلاب خاطر نشان می سازند که معنی صدور انقلاب ما این است که این بیداری اسلامی در همه ی ملت ها ایجاد شود و صدور انقلاب با زور و کشورگشایی نیست، بلکه در پرتو اسلام و اخلاق اسلامی است.

امام در یکی از بیانات خویش در این باره می فرمایند:

«اینکه می گوییم باید انقلاب ما به همه جا صادر بشود، این معنی غلط را از آن برداشت نکنند که ما می خواهیم کشورگشایی کنیم. ما همه ی کشورهای مسلمین را از خودمان می دانیم. همه ی کشورها باید در محل خودشان باشند، ما می خواهیم این چیزی که در ایران واقع شد و این بیداری که در ایران واقع شد و خودشان از ابرقدرت ها فاصله گرفتند و دست آنها را از مخازن خودشان کوتاه کردند، این در همه ی ملت ها و در همه ی دولت ها بشود. آرزوی ما این است…(10)

مقام معظم رهبری نیز با اشاره به ضرورت شناسایی مفاهیم جدید انقلاب و عرضه ی آنها به مشتاقان و طالبان حقیقت در سطح جهان می فرمایند:

«انقلاب اسلامی و نظام اسلامی، مفاهیم بکر و تازه ای در دنیا دارد، مفاهیمی دارد که اگر چه مشترکاتی با دنیا دارد، اما اختصاصاتی دارد که این را از شبیه خودش در مکاتب گوناگون و جریان های فکری و نحله های فکری دنیا جدا می کند؛ باید آن را دربیاوریم و پایش هم بایستیم و بیان کنیم.»(11)

صدور ارزش های فرهنگی
با عنایت به آنچه که گذشت، یادآور شدیم که صدور انقلاب در منظر و اندیشه ی امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری، صدور پیام و رسالت انقلاب اسلامی و انتقال ارزش های معنوی و الهی به گوش جهانیان است که این امر در سایه ی زور و لشکرکشی انجام نمی شود بلکه جهت نیل به این هدف باید کلیه ی امکانات و ابزارهای پیام رسانی، محتوای پیام، موقعیت زمان و مکان، نیازهای مخاطبان در مناطق مختلف دنیا مورد توجه و دقت قرار گیرد.

انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود و به تعبیر شهید مظلوم دکتر بهشتی «انقلاب ارزش ها» محسوب می شود. اکنون به طور اجمال به گوشه هایی از وظایف و اهداف استراتژیک نظام در خصوص انتقال و ابلاغ ارزش های والای فرهنگی در عرصه ی بین الملل اشاره می کنیم:

بدیهی است، همانطوری که قبلاً نیز بیان شد، مهمترین بُعد تأثیرگذاری نظام در دنیا، همان بُعد فکر و فرهنگ و اندیشه است که به فرموده ی رهبر فرزانه ی انقلاب:

«اگر ما بتوانیم در صحنه ی فکر و فرهنگ کار شایسته ای انجام دهیم، همه ی تهدیدهای مادی دنیا خنثی خواهد شد.»(12)

1 دعوت و تبیین مفاهیم و معارف اسلامی در جهان

یکی از رسالت های مهم انقلاب اسلامیمان در عرصه ی بین الملل، معرفی و احیا و گسترش تفکر و معارف اسلامی است. دشمنان و معاندان اسلام همواره می کوشند چهره ی اسلام را مخدوش سازند و حقایق را وارونه جلوه دهند. بر اثر پیروزی انقلاب اسلامی دین و دینداری در سراسر جهان احیا گردید و دین و معنویت به صحنه ی اجتماع بازگشت. اصلاح تفکر دینی و زدودن خرافات و بدعت ها از چهره ی دین اسلام و پاسخگویی دینی به نیازهای فکری جامعه بشری از جمله اهداف اساسی انقلاب بشمار می رود.

امام خمینی (ره) در این زمینه می فرمایند:

«ما موظفیم که اسلام را در همه جای دنیا معرفی کنیم. اسلام مظلوم است الآن در دنیا، غریب است در دنیا.»(13)

«مقصد این است که اسلام، احکام اسلام، احکام جهانگیر اسلام زنده بشود و پیاده بشود و همه در رفاه باشند و همه آزاد باشند، همه مستقل باشند.»(14)

رهبر معظم انقلاب نیز با تأکید بر رعایت موقعیت ها، ابزار و شیوه های ابلاغ پیام به دیگر کشورها تصریح می کنند که:

«امروز در دنیا برای اثرگذاری کارها، پی در پی تئوری های فکری ساخته و پرداخته و القاء می شود؛ برای اینکه ذهن ها که مخاطب، و آماج این حمله فکری و معنوی هستند خاضع و قانع و تسلیم شوند، تا آنها بتوانند با امکان مادی و ثروتی که در اختیار دارند، به مقاصد خود برسند. ماییم و تفکر و معارف اسلامی، ماییم و پیام انقلاب اسلامی؛ ما باید بتوانیم اینها را درست به دنیا برسانیم … ما باید بتوانیم مفاهیم و معارف اسلامی و آنچه را که متعلق به ماست، بیان کنیم؛ البته باید با لحن و بیان روشنفکرانه و کاملاً مترقی و با استفاده از واژگان متناسب با هر دوره و زمان باشد.»(15)

2 معرفی و تبیین فرهنگ و تمدن ایرانی و انقلاب اسلامی

یکی از ابزارهای کارآمد در معرفی فرهنگ و تمدن ایران اسلامی به منظور ترسیم چهره ی واقعی ایران اسلامی و زدودن زنگارها و تحریفات گسترده ی ناشی از شبیخون فرهنگی غرب، استفاده مطلوب از رسانه های جمعی و بهره گیری از شبکه های اطلاع رسانی بین المللی است.

شناخت زبان، ابزار و شیوه های مؤثر در گسترش و توسعه ی روابط و مناسبات فرهنگی با کشورها در جهت معرفی مبانی، اهداف، مواضع و دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران لازم و ضروری به نظر می رسد.

میراث گرانقدر فرهنگ و تمدن ایرانی همه ی اندیشمندان و صاحبان فکر و ادب را به اعجاب و شگفتی وا داشته و در برابر آن سر تسلیم فرود آورده اند.

اظهارنظرها و ارزیابی بسیاری از متفکران و بزرگان علم و هنر که از گوشه و کنار جهان به ایران اسلامی سفر کرده اند، خود شاهد صادقی است بر این مدّعا.

دکتر حنّا الفاخوری، نویسنده، ادیب و اندیشمند برجسته مسیحی لبنان و صاحب بیش از یکصد اثر در زمینه های ادبیات، تاریخ و فلسفه که تحت تأثیر عمیق فرهنگ و تمدن ایران قرار گرفته، طی اظهارنظری درباره دستاوردهای فکری ادبی انقلاب اسلامی می گوید:

«من درباره ی تاریخ ایران در دوره های قدیم و جدید بسیار شنیده بودم و آثار ادیبان و دانشمندان ایرانی را فراوان خوانده ام، بسیار اندیشیدم تا از فرصتی که برای دیدار از جمهوری اسلامی ایران به من عطا شده است، استفاده کنم و با آثار مهد علم و دانش آشنا شوم؛ حال این را با چشم خود دیدم و با بینایی و قلب، مشاهده و درک کردم، خود را همراه کسری در ایوانش و همراه فردوسی در شاهنامه می بینم و به بهشت هنرهای دستی و ادبی و نقاشی و نقش و نگارها وارد می شوم و مدتی با عمر خیام در رباعیاتش و با کمال الدین اصفهانی با اشعار غنائی با احساسش و با عرفان حافظ در مقامات صوفی اش همراه هستم، با تأمل می نگرم در دست های زیبانگار که جهانی زیبا را بنیان گذاشته اند و عقل هایی که تخیل و نوآوری می کردند و به زبان هایی که آموختند و پرورش دادند و به جهان میراثی گرانبها را ارزانی داشتند، من غرق در دریایی از شگفتی هستم. من از زمانی که به تأمل در دنیای عرب و پیرامون آن و عوامل مؤثر در آن پرداختم باعث افتخارم بود که از شایستگی ملتی غنی و آگاه بهره مند شوم. در کارهایم همیشه خود را در مقابل ایران و گرایش ایرانی، به هر سمت که می نگریستم، می دیدم، تأثیر ایرانی و کار ایرانی و نبوغ ایرانی، به طور کامل گویا است، بخصوص در زبان عربی، در نوشته های خود در فلسفه و زبان تلاش کرده ام این تأثیر را بگویم. هویدا کردن این شایستگی نه از روی تعصب بلکه به سبب حقیقت یابی و التزام به علم بود.»(16)

در جهت معرفی فرهنگ و تمدن ایران و انقلاب اسلامی، آگاه ساختن جهانیان با مفاهیم ذیل، لازم و ضروری است:

معرفی شخصیت و سیره ی نظری و عملی حضرت امام (ره)

شناساندن اصول و مبانی انقلاب اسلامی به جهانیان

معرفی تحولات معنوی، فکری و اجتماعی ملت مسلمان ایران در پرتو انقلاب اسلامی.

نمایاندن ارزش های اصیل انقلاب و معرفی و تبیین فرهنگ ایمان و ایثار و شهامت.

معرفی و احیای آثار شخصیت های اسلام شناس و ایران شناس

معرفی فرهنگ، هنر، ادبیات، شعر انقلاب اسلامی

سینما و تلویزیون به عنوان یکی از مؤثرترین بسترهای معرفی فرهنگ و هنر، نقش بسیار مهمی دارند. به ویژه سینمای ایران که در این سال ها به سرعت رشد کرده و با پرداختن به موضوعات و مضامین انسانی، جای خود را در میان ملل مختلف باز کرده است. سینمای پس از انقلاب اسلامی یکی از توان مندترین سینماهاست و موفقیت آن در عرصه ی جهانی، مدیون سادگی، اخلاص و جنبه های ظریف انسانی و ذاتی و در واقع بیان جنبه های مثبت بشری است.

3 ارائه ی طرح و فراهم آوردن زمینه های گفتگوی تمدن ها و فرهنگ ها

تمدن ها و فرهنگ ها دارای خصوصیات و ویژگی های عمومی بوده و جریان های آن بیانگر خدمات مشترک و ارزش های تمامی بشریت است.

همان طوری که استحضار دارید در پنجاه و سومین نشست سالانه ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد، جناب آقای خاتمی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود، به طرح پیشنهادی پرداخت که با استقبال جامعه ی جهانی روبه رو شد. ایشان خواستار نام گذاری سال 2001 میلادی به عنوان سال گفتگوی تمدن ها گردید، این پیشنهاد مورد استقبال کشورهای مختلف قرار گرفت و به عنوان یک موفقیت سیاسی، بین المللی برای جمهوری اسلامی ایران در تاریخ به ثبت رسید. اصل گفتگوی تمدن ها در نظر دارد تا ملت ها با ادیان و فرهنگ های مختلف از طریق گفتمان، هنر، ادبیات، مراودات علمی به شناخت یکدیگر بپردازند و وجوه اشتراک بین خود را دریابند و دیوارهای بی اعتمادی و بدبینی ناشی از سوء تفاهمات را فروریزند و با حفظ اصول فرهنگی خویش، نقاط اشتراک موجود را تقویت کنند و همان نقاط اشتراک را مبنا و پایه ی ایجاد و گسترش روابط قرار دهند و بدون آنکه فرهنگی بخواهد خود را بر فرهنگی دیگر مسلط یا تحمیل کند، صرفا با اتکای به اشتراکات و مراودات صحیح فرهنگی به اصل همزیستی مسالمت آمیز و صلح پایدار دست یابند.

آقای صبحی الجابی، پژوهشگر و نویسنده ی سوری در خصوص تأثیر و بازتاب جهانی فرهنگ و تمدن انقلاب اسلامی اظهار می دارد:

«انقلاب اسلامی فرهنگ و تمدن حقیقی را برای جهانیان به ارمغان آورد. این تمدن در تمام زمینه های سیاست، حقوق بشر و اخلاق، با فرهنگ و تمدن غرب تفاوت اساسی دارد. به هر حال، هرکس فرهنگ انقلاب اسلامی را الگوی خود قرار دهد حتما پیروز خواهد شد. طرح گفتگوی تمدنها، نشانه ی حضور ایران در سطح جهانی و پاسخی به جنگ تمدنها است که صهیونیست ها آن را در آمریکا مطرح کردند.»(17)

4 تقویت وحدت امت بزرگ اسلامی

یکی از برکات انقلاب اسلامی ایران تحکیم اخوت اسلامی و ایجاد و تقویت وحدت در میان مسلمانان بوده است. این انقلاب با طرح مجدد قرآن و با الهام از سیره ی شریف نبوی شالوده ی وحدت اسلامی، الگوی همبستگی و وحدت مسلمانان را پایه ریزی کرد.

امام خمینی(ره) از همان آغاز پیروزی انقلاب اسلامی، مردم مسلمان جهان را به یکپارچگی و وحدت در برابر حاکمان جور و دشمنان اسلام دعوت نمودند و سند عزت و پایداری ملل مسلمان را وحدت کلمه و توحید کلمه می دانستند. در یکی از بیانات ایشان چنین می خوانیم:

«ای مسلمانان جهان که به حقیقت اسلام ایمان دارید!

بپا خیزید و در زیر پرچم توحید و در سایه تعلیمات اسلام، مجتمع شوید و دست خیانت ابرقدرتان رااز ممالک خود و خزائن سرشار آن کوتاه کنید و مجد اسلام را اعاده کنید و دست از اختلافات و هواهای نفسانی بردارید که شما دارای همه چیز هستید.»(18)

ایجاد زمینه ی مناسب برای تقریب مذاهب و ساماندهی وحدت در میان مسلمانان از طریق تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که به ابتکار مقام معظم رهبری صورت گرفت، در جهت گسترش و توسعه ی مفاهیم نظری و عملی وحدت و همزیستی اسلامی مؤثر بوده است.

برگزاری همایش های وحدت اسلامی در گوشه و کنار دنیا، چاپ و نشر هزاران عنوان کتاب، روزنامه، نشریه حول محور وحدت اسلامی و حمایت و پشتیبانی از ملت مظلوم و ستمدیده جهان بویژه مردم مظلوم فلسطین نشانگر حمایت جمهوری اسلامی ایران از منافع کشورها و ملتهای اسلامی و حفظ ارزشهای الهی و انسانی در سطح جهانی است.

اسامه ابوحمدان، نماینده ی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در لبنان، انتفاضه ی مردمی فلسطین را یکی از ثمرات انقلاب اسلامی در ایران می داند و در این باره می گوید:

«با پیروزی انقلاب اسلامی، مهمترین خواسته مسلمانان در قرن بیستم تحقق یافت.

مسلمانان جهان انقلاب اسلامی را الگو و سرمشق خود می دانند و باور دارند که نظام اسلامی در تمامی دورانها قادر است حکومت تشکیل دهد. انقلاب اسلامی مایه ی مباهات و افتخار ملت فلسطین است. مردم مسلمان ایران که قدرتمندترین پایگاه استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی را در منطقه فرو ریختند، ملت فلسطین را به گرفتن حقوق از دست رفته ی خود امیدوار ساختند.»(19)

5 معرفی چهره ی اصیل تشیع و احیای فرهنگ اهل بیت (ع)

یکی از ویژگیهای انقلاب اسلامی پیروی و تبعیت از مکتب اهل بیت عصمت و طهارت در اوان پیروزی و تداوم انقلاب می باشد. راه پرعظمت و پرفروغ ائمه معصومین (ع) همواره سرمشق و الگوی ملت بزرگ ایران در طول مبارزات، با رژیم ستم شاهی و استمرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده است.

ترویج فرهنگ ناب محمدی (ص) و تبیین چهره تابناک تشیع با حفظ اصول وحدت و پرهیز از ایجاد حساسیتها و مقابله با هر گونه تفکر نفاق افکنانه یکی از ثمرات ارزشمند این انقلاب است. امام بزرگوارمان چنین حرکتی را از سال 42 برای مشتاقان هموار نمودند و هم اکنون شعاع عزت و سربلندی اش سراسر گیتی را پرتو افکنده است.

پیروی از فرهنگ جهاد و شهادت، آزادیخواهی و ظلم ستیزی امامان شیعه، خصوصا درس عزّت و افتخاری را که حسین بن علی (ع) در صحرای کربلا به انسانها آموخت، از آثار و برکات انقلاب اسلامی است که امروز ملیونها نفر در گوشه و کنار دنیا به آن چشم دوخته اند و بدان تأسّی می جویند.

امام راحل (ره) در وصیت نامه ی الهی سیاسی خویش می فرمایند:

«ما مفتخریم که مذهب ما جعفری است که فقه ما دریای بی پایان است یکی از آثار اوست، و ما مفتخریم به همه ی ائمه ی معصومین علیهم صلوات الله و متعهد به پیروی آنانیم. ما مفتخریم که ائمه ی معصومین ما صلوات الله و سلامه علیهم در راه تعالی دین اسلام و در راه پیاده کردن قرآن کریم که تشکیل حکومت عدل یکی از ابعاد آن است در حبس و تبعید بسر برده و عاقبت در راه براندازی حکومت های جائرانه و طاغوتیان زمان خود شهید شدند.»(20)

«یکی از خصلت های ذاتی تشیع از آغاز تا کنون مقاومت و قیام در برابر دیکتاتوری و ظلم است که در تمامی تاریخ شیعه به چشم می خورد، هرچند که اوج این مبارزات در بعضی از مقطع های زمانی بوده است. انقلاب مشروطیت، جنبش کودتا و … قابل اهمیت فراوان است. تأسیس حوزه ی علمی دینی در بیش از نیم قرن اخیر در شهر قم و تأثیر این حوزه در داخل و خارج کشور ایران و نیز تلاش روشنفکران مذهبی در داخل مراکز دانشگاهی و قیام سال 42 41 ملت ایران به رهبری علمای اسلامی که تا امروز ادامه دارد، همه عواملی هستند که اسلام شیعی را در سطح جهانی مطرح می کند.(21)

6 ترویج و گشترش زبان و ادبیات فارسی

زبان فارسی تنها مختص ایرانیان نیست، بلکه به عنوان سرمایه ی جهانی و زبان گویای انقلاب اسلامی از جایگاه رفیع و بالایی برخوردار است. زبان فارسی به لحاظ معانی عمیق و ژرف و ریشه های تاریخی و الفاظ سلیس و شیرین، مشتاقان و علاقمندان بسیاری را به خود جلب کرده است تا جایی که شهره و آوازه ی زبان و ادب فارسی و اشعار بدیع و نغز و پرمغز شاعران نامدار ایرانی چون حافظ، سعدی، عمر خیام، رودکی، جلال الدین رومی و ابوالقاسم فردوسی و … شرق تا غرب عالم را فراگرفته و همه را شیفته و مجذوب خویش ساخته است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در یکی از بیانات خویش به سابقه ی دیرینه ی زبان فارسی و اهمیت آن اشاره نموده و می فرمایند:

«از آن زمانی که ادبیات ایران از غرب استانبول تا شرق آسیا را دربرمی گرفت چندان زمانی نگذشته است. زبان فارسی، زبان دیوانی کشور عثمانی بود و تا اقصی نقاط هند و چین، زبان مذهبی، اداری، ادبیات و هنر محسوب می شد.»(22)

شاعر و غزل سرای بزرگ ایران شمس الدین محمد خواجه حافظ شیرازی در یکی از غزلیات معروف خویش که به سلطان غیاث الدین شاه فرمانروای مسلمان و فارسی دوست بنگال در قرن هفتم هجری اهدا کرده است به سابقه ی نفوذ زبان فارسی و فرهنگ تمدن اسلامی در بنگال اشاره می کند و می گوید:

ساقی حدیث سرو و گل و لاله می رود وین بحث با ثلاثه غساله می رود
شکرشکن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله می رود
حافظ ز شوق مجلس سلطان غیاث دین غافل مشو که کار تو از ناله می رود
خوشبختانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اقدامات مهم و اساسی در راه رشد و تعالی زبان و ادب فارسی برداشته شده و بسیاری از مراکز و بنیادهای تحقیقی و پژوهشی در این خصوص تأسیس گردیده است. این نشان دهنده ی این واقعیت است که انقلاب اسلامی در جهت پیشرفت و ترقی فرهنگ و ادب فارسی اهمیت ویژه و فوق العاده ای قائل بوده و می باشد.

حضرت آیت ا… خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با گروهی از مسئولان، هنرمندان و نویسندگان بر ضرورت فراگیری درست زبان فارسی در انتقال پیام انقلاب اسلامی فرمودند:

«امروز به برکت انقلاب اسلامی، در نقاطی از جهان، زبان فارسی به عنوان زبان دوم و یا زبان دانشگاهی مورد توجه قرار گرفته است و حتی در مناطقی از جهان مانند جزیرة العرب، بسیاری از افراد توانسته اند از طریق رادیو و تلویزیون ایران، به تدریج زبان فارسی را فرا بگیرند و با آن تکلم کنند. همچنین مسلمانان با آموختن زبان فارسی پیام اسلام را از انقلاب می گیرند، و غیرمسلمان نیز با فراگیری زبان فارسی می خواهند پیام نو را از امام و پدر این انقلاب دریافت کنند.»(23)

همچنین در دیدار با مسئولان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از زبان فارسی به عنوان یکی از کانال های مطمئن فرهنگی یاد می کنند و در زمینه ی ترویج این زبان می فرمایند:

«من معتقدم یکی از کانال های کاملاً مطمئن فرهنگی ما، زبان فارسی است که باید بتوانیم آن را تأمین و پشتیبانی کنیم تا این زبان رواج پیدا کند.»(24)

مطالبی که از نظر خوانندگان محترم گذشت گوشه هایی از ویژگیها و خصوصیات فرهنگی انقلاب اسلامی در عرصه ی جهانی بود. انقلابی که با همت و تلاش آحاد ملت بزرگ ایران به رهبری امام خمینی (ره) و با نثار هزاران هزار شهید گلگون کفن به پیروزی رسید تجسم اخلاق و ایمان و بهترین ارزشهای الهی و فرهنگی بود که امروز در سرتاسر گیتی تأثیر و بازتاب های مطلوبی را به دنبال داشته است. فرهنگ بیداری اسلامی، عزت خواهی، فرهنگ ایثار و شهادت، فرهنگ اتکای به نفس و مقاومت، توکل به ذات اقدس الهی، همه و همه از دستاوردهای ارزشمند انقلاب اسلامی محسوب می شوند که پرداختن به هریک از این ارزش های والا مثنوی هفتادمن کاغذ شود.

پی نوشت ها:

1. نویسنده و پژوهشگر، رایزن فرهنگی سابق ج.ا.ا در سوریه و لبنان

2. نشریه شما، مورخ 10/10/77، 13 صفحه فرهنگی

3. بیانات مقام معظم رهبری مورخ 17/11/80 در دیدار با اعضای شورای عالی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.

4. پیام برائت از مشرکان، صحیفه نور، ج 20، ص 118، مورخ 6/5/66

5. صحیفه نور، ج 17، ص 240، مورخ 4/2/62

6. پیام امام خمینی (ره) به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، صحیفه نور، ج 11، ص 266، 22/11/58

7. نقش قیامتی انقلاب اسلامی، ص 95

8. صدور انقلاب از دیدگاه امام، ص 61 60

9. مباحثی پیرامون فرهنگ انقلاب اسلامی، ص 364 و 366، شهید محمد جواد باهنر

10. بیانات امام خمینی در جمع سفرای کشورهای اسلامی، صحیفه نور، ج 13، ص 127، مورخ 28/7/59

11. بیانات مقام معظم رهبری مورخ 17/11/80

12. بیانات مقام معظم رهبری در جمع مسئولان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مورخ 17/11/80

13. صحیفه نور، ج 18، ص 103 102، در دیدار با مسئولان دانشگاه امام صادق (ع)، مورخ 15/6/62.

14. صدور انقلاب از دیدگاه امام راحل (ره)، ص 31.

15. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مورخ 17/11/80

16. چشم انداز ارتباطات فرهنگی/ فروردین 82، ص 60

17. روزنامه کیهان، شماره ی 16440، ص 16

18. صحیفه نور، ج 13، ص 83، مورخ 21/6/1359

19. روزنامه کیهان، مورخ 10/11/77

20. صحیفه نور، ج 21، ص 171

21. صحیفه نور، ج 4، ص 188

22. روزنامه کیهان، پنجشنبه 24/2/1377

23. روزنامه کیهان، پنجشنبه مورخ 24/2/1377

24. بیانات مقام معظم رهبری مورخ 17/11/80

پایگاه اظلاع رسانی حوزه

یادداشت مذهبی

95/2/21

کدخبر110758

خبرنگار125

انتهای پیام /

توسط سردبیر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.