آیرال خبر،این روزها باز هم تبریز خبرساز شده است، این خبر بد چیزی نیست، جز اینکه « قتل چند نفر به دست یک جوان 25 ساله در شهر تبریز»، که به نوعی شهروندان و مسئولان و متولیان این امر و حتی والدین در خانوادهها را درگیر کرده است.
با این اوصاف، در گزارش و تحلیلی میخواهیم به جواب این سؤال برسیم که چرا یک جوان ایرانی با این سن و سال کم، دست به چنین رفتار جنونآمیزی میزند.
بااینوجود، قبل رسیدن به جواب این پرسش، چند نکته دراینارتباط ضروری به نظر میرسد، نکته اول اینکه متأسفانه در سالهای اخیر شاهد افزایش قتلهای برنامهریزیشده و خشن در جامعه بودهایم.
نکته دوم اینکه، دستگاههای ذیربط و متولیان این عرصه در آمارها و گزارشهای خود اعلام میکنند، که میزان قتل در یکی دو سال اخیر در جامعه کاهش یا افزایش داشته است.
* چگونه یک «جوان» به «قاتل» تبدیل میشود؟
در هرحال، بر اساس آمارهای پزشکی قانونی کشور، روزانه یک هزار و 600 پرونده نزاع منجر به جرح در سازمان پزشکی قانونی تشکیل میشود، یعنی هر ساعت حدود 66 نفر یقه همدیگر را میگیرند!؟ که این آمار به گفته کارشناسان دلایل اجتماعی و اقتصادی دارد، اما بازهم نگرانکننده است.
نکته حائز اهمیت دیگر در این مقوله اینکه، آمارهای پزشکی قانونی میگوید، تنها در سال گذشته 590 هزار شهروند به دلیل ضربوجرح در نزاع راهی پزشکی قانونی شدند، که از این میزان بیش از 34 هزار مورد مربوط به استان آذربایجانشرقی بوده است، که به نظر میرسد، این وضعیت و آمارها واقعاً بسیار نگرانکننده و حکایت از افزایش وقوع نزاع و جرائم خشن در جامعه را نشان میدهد.
بههرحال، این آمارها این سؤال اساسی را ایجاد میکند، که چرا آمار نزاع و درگیری در کشورمان و در رأس آنها در آذربایجانشرقی بالا است؟ آنچه اختصاصاً در این زمینه مورد تأکید است، اینکه علت این معضل اجتماعی چیست و دراینارتباط چه دستگاهها و نهادهایی باید اقدامات لازم را انجام دهند، ولی آنچه وضعیت حال حاضر جامعه مسلم است، پایین بودن آستانه صبر، تحمل و عصبانیت آنی افراد جامعه است، آستانه تحمل پایین و عصبانیت افراد ممکن است، منجر به بروز اتفاقات ناگواری نظیر ضرب و شتم، آسیب رساندن به خود یا دیگران یا حتی قتل شود، که شاید تا پایان زندگی فرد آن را درگیر سازد.
* قاتل زنجیرهای تبریز کیست؟!
به گزارش آیرال خبر به نقل از فارس ،از این حیث، در گزارش و تحلیلی ضمن بررسی قتل اخیر سه نفر و زخمی شده چند نفر به دست یک جوان 25 ساله، در ادامه گزارش به بررسی برخی از مهمترین علل نزاع و درگیری در کشورمان و در رأس آنها در آذربایجانشرقی و شهر تبریز میپردازیم:
استاندار آذربایجان شرقی دراینارتباط با تأکید بر اینکه جرم و جنایت ریشه در قانونگریزی و مسائل اخلاقی دارد، و از خانوادهها خواست مراقب رفتار فرزندان خود باشند، یادآور شد:« آذربایجانشرقی استانی امن برای مردم و سرمایهگذاران و ناامن برای قانونشکنان است، بهطوریکه تمام نقاط استان زیر نظر چشمان تیزبین نیروی انتظامی قرار دارد و باکسانی که نظم جامعه را بر هم بزنند با اقتدار برخورد میشود».
اسماعیل جبارزاده همچنین بابیان اینکه پلیس و نیروی انتظامی، حافظ جان و مال و ناموس و محرم اسرار مردم است، از تمام شهروندان خواست به محض مشاهده اعمال خلاف قانون و اختلال در نظم و امنیت جامعه بلافاصله پلیس را در جریان بگذارند.
اختلافات شخصی انگیزه 3 فقره قتل اخیر در تبریز
دادستان عمومی و انقلاب تبریز در پی وقوع سه فقره قتل متوالی در تبریز انگیزه قاتل را اختلافات شخصی اعلام کرد.
موسی خلیلالهی با اشاره به قتلهای اخیر تبریز اظهار داشت: قاتل با همکاری متهم دستگیر شده دیگر، از یکی از استانهای همجوار اقدام به تهیه اسلحه کرده و با همدستی وی اقدام به قتل کرده است.
وی ادامه داد: در کمتر از 20 ساعت با کشف هویت قاتل، محل اختفای وی شناسایی و هنگام دستگیری قاتل با مأمورین درگیری مسلحانه داشته که در این حین یکی از مأموران اداره آگاهی مورد اصابت گلوله قرار میگیرد و وضعیت جسمانی وی خوب است و نهایتاً مجرم توسط پلیس اداره آگاهی دستگیر شد.
خلیلالهی افزود: دادگستری استان آذربایجانشرقی و نیروی انتظامی و سایر دستگاههای مربوطه اشراف کامل بر موضوع داشته و مسائل را با حساسیت خاصی رصد و پایش مینمایند و کشف این جرائم و قتلها نشانگر این اشرافیت است.
دادستان عمومی و انقلاب تبریز در پایان با تقدیر از مردم عزیز ساکن تبریز و آذربایجانشرقی به خاطر اطمینانی که به خادمین خود در دستگاه قضایی دارند، خاطرنشان کرد: به شهروندان آذربایجانشرقی این اطمینان را میدهیم که فضای امن و آرامی را برای آنها فراهم کنیم، بهطوریکه این فضا در حال حاضر نیز در استان حاکمیت داشته و از لحاظ امنیتی در وضعیت بسیار خوبی هستیم و به یقین با چنین جرائمی هرچند که درصد آنها بسیار پائین است قاطعانه برخورد و نتیجه را به اطلاع مردم عزیز خواهیم رساند.
* پشت پرده قتلهای زنجیرهای در تبریز چیست؟!
علی اسمعیلپور، معاون اجتماعی نیروی انتظامی آذربایجانشرقی نیز در خصوص نحوه دستگیری قاتل پرونده قتلهای تبریز، با اشاره به اینکه « متهم 25 ساله کمتر از 12 ساعت در شهرک باغمیشه تبریز، خیابان مولانا به دنبال تعقیب و گریز از سوی مأموران آگاهی تبریز دستگیر میشود»، میافزاید:« حدود ساعت 21 شب(23 دیماه)، در نخستین مورد قتل در انتهای خیابان حافظ، کمربندی میانی تبریز کوچه پادگان، مرد 51 ساله توسط شلیک گلوله به قتل میرسد، همچنین قاتل بعد از ارتکاب به این قتل در ابتدای خیابان زعفرانیه پشت مخابرات نیز اقدام به قتل دو نفر دیگر میکند که یکی از آنها در دم جانباخته و دیگری که وضعیت آن وخیم بود به بیمارستان امام رضا (ع) انتقال مییابد».
صابر عباسزاده، رئیس پلیس آگاهی آذربایجانشرقی نیز در راستا با اشاره به اینکه،« در پی تماس شهروندان با مرکز فوریتهای پلیسی مبنی بر وقوع دو فقره قتل در تبریز بررسی موضوع در دستور کار کارآگاهان پلیس آگاهی آذربایجان شرقی قرار گرفت»، میگوید: «بررسیهای اولیه نشان میدهد، ساعت 20 روز چهارشنبه مورخه 23 دی ماه 94، دو نفر به دلیل اختلافات قبلی در شهر تبریز، دو نفر را کشته و یک نفر دیگر را مجروح کردند و از محل متواری شدند، که کمتر از 12 ساعت در تبریز دستگیر شدند».
* خشونت در بین نوجوانان و جوانان؛ زنگ خطری که شنیده نمیشود
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان آذربایجانشرقی، هم با تاکید بر اینکه طبق گزارشهای سازمان ملل متحد، «نرخ رشد جمعیت جهان دو درصد و نرخ رشد اقتصادی زیر دو درصد است؛ این در صورتی است که نرخ رشد جرائم در جهان، پنج درصد است که این امر هشدار مهمی در خصوص ضرورت پیشگیری از وقوع جرم به شمار میرود»، میافزاید: «میانگین نرخ رشد جرم در کشورمان، سه برابر نرخ جهانی بوده و حدود 15 درصد است، که متأسفانه این نرخ، در استان آذربایجانشرقی، بیشتر از میانگین کشوری است».
رضا مسعودیفر اضافه میکند:« جرم سرقت که در ردیف اول جرائم کشور است، در ردیفهای دوم یا سوم استان ما قرار دارد. همچنین مواد مخدر جزو اولویتهای اول جرم در کشور است، اما این آسیب اجتماعی، در استان ما جزو 10 جرم اصلی هم نیست و همچنین در جرم سرقت، سالهای گذشته جزو استانهای آخر بودیم، اما امروز استان بیستوهشتم کشور هستیم و چه بسا اگر اقدامی نکنیم، ممکن است در سالهای آتی، وضعیتمان بدتر نیز بشود».
* سایهای به نام؛ ضربوجرح عمدی
وی با ابراز نگرانی از وضعیت نرخ رشد جرائم مرتبط با خشونت در استان، با تأکید بر اینکه بحث جرائم تهدید، توهین و ضربوجرح عمدی مرتبط با خشونت هستند، میگوید: « 70 درصد از 10 جرم اول استان با خشونت مرتبط است و از لحاظ آماری ضربوجرح عمدی رتبه اول را در سیمای جرم استان دار است».
بهرام صمدیراد، مدیرکل پزشکی قانونی آذربایجانشرقی نیز بابیان اینکه در 9 ماه امسال 28 هزار و 254 نفر به دلیل صدمات ناشی از نزاع به پزشکی قانونی استان مراجعه کردند، میافزاید:« ز کل مراجعان نزاع در نه ماه سال جاری 7 هزار و 247 نفر زن و 21 هزار و 7 نفر مرد بودند و این در حالی است که افزایش مراجعان مرد در 9 ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود دو درصد بوده است، و بر همین اساس نیز کل مراجعان مدعی نزاع ارجاعی به مراکز پزشکی قانونی در سال گذشته 35 هزار و 85 نفر بود، که از این تعداد 8 هزار و 966 نفر زن و 26 هزار و 119 نفر مرد بودند».
* مردم دراینارتباط چه نظری دارند؟!
در گزارش و بررسیهای میدانی، آقای حمیدی، پیرمرد 63 ساله در خیابان 29 بهمن به خبرنگار فارس در تبریز میگوید: این روزها نوجوانان و جوانان کمتر به حرف بزرگترها گوش میکنند و احترام آنها را نگه نمیدارند و این مسائل مهمترین دلیل کشیدن این قشر از جامعه به فساد و اینجور کارهای جنونآمیز است.
وی در بیان دلیل روی آوردن این افراد به خشونتهای همچون قتل میافزاید: بخش مهم آن ضعف نظارت خانوادهها برمیگردد و ازاینرو، خانوادهها و والدین باید بیشتر از اینها مراقب فرزندان خویش باشند.
برای بررسی بیشتر ریشههای این قتل و شرارت به خیابان زعفرانیه پشت مخابرات رفتیم؛ جایی که ساکنان آن کوی23 دیماه شاهد قتل دو نفر بودند.
* شهروندان تبریزی؛ دلواپس افزایش شرارت و بزهکاری در جامعه
مردم این محله که به نظر میرسد، از اقدام نیروی انتظامی در دستگیری این قاتل بسیار خشنود هستند در توضیح علت روی آوردن برخی از افراد به خشونت، قتل و شرارت حرفهای زیادی برای گفتن داشتند.
جمالی، یکی از ساکنان این خیابان در این خصوص در گفتوگو با خبرنگار فارس در تبریز با تأکید بر اینکه هرروز در روزنامهها و رسانههای دیگر شاهد این هستیم که در چند سال اخیر خشونت در میان تمام اقشار جامعه افزایش پیدا کرده، بهطوریکه دستگاههای ذیربط و متولیان این امر تاکنون برای این معضل اجتماعی کمتر چارهاندیشی کردند؛ میافزاید: رفتارهای غلط، عدم رعایت اصول اخلاقی و عرف جامعه از سوی برخی افراد، منشأ و ریشه وقوع اکثر قریب به اتفاق این نوع قتلها در کشورمان است.
خانم کرمی، یکی دیگر از شهروندان کوی خیابان این خیابان در گفتوگو با فارس دراینارتباط با تأکید بر اینکه بیکاری و مشکلات اقتصادی را از جمله مهمترین دلایل وقوع این حوادث بیان میکند و بر این باور است: مشکلات اقتصادی خانوادهها؛ مهمترین دلیل و زمینه را برای شرارت و بزهکاری در جامعه و در بین نوجوانان و جوانان فراهم میسازد و این امر موجب میشود، که آستانه تحمل شهروندان پایین بیاید و در مواجهه با کوچکترین مسئلهای برافروخته شده و کنترل خود را از دست بدهند.
* زندگی در محدوده خط قرمزها
بااینحال همچنین جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی در مورد بیشترین انگیزههای وقوع قتل در کشور، معتقدند:« نزاع و اختلافات قبلی با اختصاص 28 درصد از مجموع قتلها در رتبه نخست قرار دارند، و در همین زمینه، 70 درصد قتلها ناشی از «جنون آنی» بوده است. خیانت سهم بسزایی در قتلهای خانوادگی دارد، بهطوریکه از هر سه قتل رخ داده در کشور یک مورد خانوادگی است. افزایش تنشها و بحران در خانواده یکی از دلایل اصلی وقوع قتل خانوادگی در جامعه است.
علاوه بر مشکلات فرهنگی، اعتیاد، مشکلات روحی روانی و بدبینی و خیانت همسر در رتبههای بعدی قرار دارند. این درحالی است که 80 درصد قتلهای خانوادگی، به علت کاهش آستانه تحمل افراد و بدون برنامهریزی انجام میشود».
یک قاضی در مورد اینکه پروندههای قتل قطعاً از نزاع و درگیری نشأت میگیرد، بر این باور است:« در این پروندهها مسائل ناموسی، اخلاقی، قومیتی، مالی و درگیری و دعوا دخیل است، و همچنین نمیتوان تنها فشار اجتماعی و یا کاهش قدرت تحمل را دلیل بروز نزاع و درگیری عنوان کرد، چراکه فشارهای مالی، اقتصادی، اجتماعی و حتی اخلاقی هم تأثیرگذار است. بااینحال وقتی به پرونده قتلها رجوع میکنید میبینید، که فرد قاتل خودش از اقدامی که انجام داده متحیر است و به نوعی در آن لحظه جنون آنی به وی دست داده که 70 درصد این پروندهها را همین جنون آنی تشکیل میدهند. البته برخی میگویند فصل یا ماه بر روی نزاع تأثیرگذار است، که اینطور نیست چراکه نزاع منجر به قتل تنها در چند ثانیه رخ میدهد و این قتلهای چندثانیهای هشداری است تا برای پیشگیری از آن اقدام کنیم».
* طرح تحول سلامت اجتماعی در اغما
با این اوصاف، برای کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی، تکیه بر موارد زیر ضروری به نظر میرسد:
1- «فرهنگ عذرخواهی»، با وجود آنکه در آموزههای دینی و اسلامی ما مسلمانان، به دلجویی و عذرخواهی توصیه فراوان شده، اما به نظر میرسد، فرهنگ عذرخواهی گم شده در سبک زندگی ما ایرانیها شده است؟
بدون شک، همه افراد جامعه در زمینههای شغلی، اخلاقی، رفتاری، ارتباطی و … در زندگی خود دچار خطا و لغزش شدهاند و ممکن است در آینده هم دچار چنین خطاهایی شوند، در بسیاری از جوامع مدرن و پیشرفته عذرخواهی به عنوان حس بزرگواری افراد، رشد تفکر شناختی و روابط بالای اجتماعی در نظر گرفته میشود. ولی متأسفانه در کشور ما به دلایل مختلف، ازجمله نداشتن اعتمادبهنفس، ضعف، ناتوانی و ناکارآمدی افراد، نبود آموزش و مهارتهای کنترل خشم، اصرار بر صحیح دانستن افکار و …، فرهنگ عذرخواهی جا نیافتاده است
* افزایش جرائم؛ همه بیتقصیر همه مقصر
بااینوجود، اولین قدم برای جلوگیری از خشونت در هر جامعهای، قانونگذاری و قانونمندی است. بر این اساس، باید توجه داشته باشیم؛ زیر پا گذاشتن قانون، خشونت را در جامعه تشدید میکند، و دراینارتباط هم تشدید خشونت به دنبال آن باعث بروز نزاع و درگیری میشود.
3- «ضعف باورهای دینی»، یکی دیگر از عوامل کلان نزاع و درگیری در جامعه اعلام شده است. جامعه شناسان و حقوقدانان معتقدند، در عصر امروز، یکی از مهمترین عوامل افزایش جرائم در جوامع مختلف، به خاطر ضعف باورهای دینی بوده است. نکته درخور تأمل دیگر اینکه، بر اساس بررسیهای انجام شده در حوزه آسیبهای اجتماعی، منشأ بخش اعظم این آسیبها مربوط به ضعف باورهای دینی و اخلاقی است، که در عصر امروز به نظر میرسد، در بین جوانان و نوجوانان هر روز این مسئله پررنگتر از گذشته میشود.
* وسوسههای؛ تهاجم فرهنگی دشمن
به اعتقاد کارشناسان، ضعف باورهای فرهنگی، تبلیغات رسانههای بیگانه و تهاجم فرهنگی دشمن از عوامل مهم و مؤثر در بروز برخی ناهنجاریها ازجمله رشد جرائم و نزاع طی سالهای اخیر در جامعه هستیم.
4- «پائین بودن آستانه تحمل افراد»، یکی از موارد تأثیرگذار بر نزاع، تمایل افراد به پرخاشگری است. نزاع ازجمله مسائلی بوده است که علاوه بر ایجاد فضائی آکنده از خشم و نفرت و مختل کردن روابط انسانی، امنیت جانی و انسانی را از جنبههای مختلف تهدید کرده و بر ثبات اجتماعی خدشه وارد میسازد.
از سوی دیگر، برخی از صاحب نظران حوزه اجتماعی دلایل عمده کاهش آستانه تحمل در بین مردم را عملکرد بد برخی مسئولان، مشکلات اقتصادی، عملکرد نه چندان قوی دستگاه پلیس و دستگاه قضائی برای احقاق حقوق مردم، فقدان فرهنگ گفتوگو بین مردم و فقدان آموزش گفتوگو در نهاد مدرسه و خانواده میدانند.
حال آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه، کارشناسان برای کاهش بروز نزاع و درگیری در سطح جامعه، تقویت باورهای دینی در بین خانوادهها، آموزش همگانی در خصوص نحوه ایجاد ارتباط سازنده و کنترل پرخاشگری و رعایت حقوق دیگران و مشاوره قضایی توسط صدا سیما و رسانههای عمومی، راهاندازی گشتهای ویژه در مناطق جرمخیز، استقرار ایستگاههای پلیسی ثابت در مناطق جرمخیز، برخورد جدی و قانونی با طرفین درگیر، خصوصاً در نزاعهای دستهجمعی و چاقوکشی، حضور فیزیکی عوامل گشتی و پلیس در مکانهای تفریحی و رفاهی شلوغ سطح بخش، حمایــت مراجع قضایـــی از پلیس برای حفـظ اقتدار پلیس در جامــــعه، نصب و راهاندازی دوربینهای مداربسته و کنترل اراذل اوباش و … را ضروری بیان میکنند.
اجتماعی 94/11/4
کدخبر110474
——————————-
گزارش از: موسی کاظمزاده
انتهای پیام /