چالش ژئوپلیتیکی ارمنستان و جمهوری آذربایجان یکی از با اهمیتترین و حساسترین مسئله منطقهای است که علاوه بر اینکه دخالت کشورهای عضو ناتو مانند ترکیه، آمریکا و انگلیس در آن دیده میشود؛ راههای دیپلماتیک نیز برای حل مناقشه به نتیجه نرسیده و همچنان بسیاری از موضوعات مانند کریدور لاچین و زنگزور نیز ابهام دارند.
به گزارش آیرال برخی از تحلیلگران حمایت همهجانبه ترکیه از باکو، تلاشهای ناتو برای دستیابی به این منطقه، نقش رژیم صهیونیستی و یا آمریکا و انگلیس را در این تحولات موثر میدانند و مسائلی مانند کریدور زنگزور و مرزها تنها معلول این اتفاقات هستند؛ در حالیکه ریشههای اصلی موضوعات قفقاز جنوبی به سابقه تاریخی درگیریها میان ارمنستان و آذربایجان بر میگردد.
برخی طرفها در واقع تلاش میکنند ابتدا با راهاندازی کریدور مسئله را نوعی دیگر نشان دهند و سپس به تدریج با اتصال قلمرو جمهوری آذربایجان و مناطق جنوبی استان سیونیک در جنوب ارمنستان، فضا را برای هدف بزرگتر آماده میکنند تا یک منطقه بزرگ با زبان و ملیت خود داشته باشند.
«احمد کاظمی» پژوهشگر ارشد اوراسیا درباره تنشهای اخیر در منطقه قفقاز جنوبی نیز معتقد است «تلاشهای باکو برای ایجاد دالان موهوم زنگزور بخشی از فتنه ناتو با محوریت انگلستان برای جلوگیری از گذار به نظم نوین جهانی با محوریت ایران، روسیه و چین است؛ نه در موافقتنامه ۲۰۲۰ که پس از جنگ دوم قرهباغ به امضا رسید، مبنای حقوقی برای این دالان وجود دارد نه با وجود اتصال جمهوری آذربایجان به نخجوان از خاک ایران (راه ارس) به چنین دالانی نیاز نیست».