اکبرنصرالهی رییس دانشکده ارتباطات وعلوم اجتماعی دربرنامه سبز،سفید،سرخ درپاسخ به اینکه چرا درجامعه خبرهای خوب وبد رایک اندازه نمیبینم گفت :اخبارخوب کم نیست شایدبه اندازه اخباربداخبارخوب وجود دارداماروی رویکرد وراهبردرسانه ها بایدتغییرپیدابکنددراین صورت میتوانند انبوهی ازاخبارخوب راشناسایی وشکاربکنندوانتشاربدهندوحال مردم را خوب بکنند.علت اینکه سهم اخباربدرا دررسانه ها زیاد داریم برمیگرددبه عوامل متعددیکی ازاین عوامل گرایش مردم مختلف دنیابه اخبارمنفی وبداست .ذهن انسانهاگرایش وجهت گیری مردم به اخبارمنفی وتوجه وتمرکزبه توقف اخبارمنفی زیاداست. علت دیگربه اقتصاد رسانه ها برمیگرددورسانه ها به اخباری که دارای ارزش خبری منفی وبداست بیشترتوجه دارند چون با این اخبارمی توانند توجه مردم رابیشتربه خودشان جلب کند.نکته سوم پدیده سلبریتی وبلاگری است که این روزها درگیرهستیم این پدیده طبیعی است ومی تواندظرفیت خوبی هم داشته باشد اما چون خوب مدیریت نشده وسوادرسانه ای آنها وحس مسوولیت آنها به منافع وامنیت روحی وروانی مردم کم است وقوانین ناکافی داریم ویا نداریم برای اینکه بیشتردیده بشوند دنبال کننده بیشترداشته باشند واصطلاحا لایک خورداشته باشندبه اخبارمنفی ودروغ بیشترتوجه میکنند.بخش بعدی بحث سوادرسانه ای مردم است متاسفانه مردم به اخبارمنفی وزردودروغ گرایش دارندبحث بعدی قوانین ناکافی یا فقدان قوانین بازدارنده بوده وهرکس به راحتی مطلب تولیدمیکند ومنتشرمیکندما اصطلاحا با پدیده ای مواجه هستیم به نام پدیده ارتباط جمعی شخصی یعنی برخلاف گذشته تولید توزیع وانتشاراخباردرانحصاربخش رسمی وبخش شناسنامه دارنیست وبه راحتی هرکس هرخبری را تولیدمیکند ومنتشرمیکند ودسترسی مردم هم زیاد است قبلا هم خبرمنفی وتاکتیک دروغ بوداما الان دسترسی مردم به رسانه های مختلف ورسانه های اجتماعی دربالاترین سطح هست وبه راحتی وارزان ودرزمان کم دراختیار مردم است واگرمردم سوادرسانه ای کافی نداشته باشندبدون توجه به مسوولیت وایرال اخباربه راحتی آن را منتشرمیکنندوبه اشتراک میگذارند .انتشارمسوولانه نداریم دراین حوزه ها واینهامهم ترین دلایل بحث تولیدوانتشاراخباربد است .وآخرین عامل که میتوان اشاره کرد تعلل وغفلت رسانه های مسوول ومسوولان دراین زمینه است اگراینها نیازهای مردم راشناسایی بکنندوبه موقع منتشربکنندفرصت وقدرت مانوررسانه های غیررسمی برای تولید اخبار منفی ودروغ کاهش پیدا میکند.وی درپاسخ به این سوال که ایا قوانین بازدارنده دربرابراخبارکذبی که ازطرف سلبریتی ها منتشرمیکنند وجودداردیاخیرگفت :درکشورهای مختلف سازمان ها ومراکزی وجوددارد که مسوول رسیدگی به شکایات مردم است درایران هم هیئت نظارت برمطبوعات وشورای نظارت درصداسیما و دادگاه مطبوعات داریم مسوول رسیدگی به اخبار دروغ است . اما همین قوانین ناکافی و قدیمی است مثلا درمورد فضای مجازی همان قانون مطبوعات مبنا است وقوانین خوب اجرا نمیشود صرف نظراینکه قوانین نداریم دربسیاری ازحوزه ها درواقع تکنولوژی ارتباطی کنشگران سرعتش بیشترازسرعت قانون گذاراست بایدراه منطقی ترواصولی تر به موازات آن تدوین وقوانین نظارت برحسن اجرای قوانین مدنظرباشدآن ارتقای سواد رسانه ای مردم است که مردم مسوولانه با خبرهابرخوردکنند واصطلاحادنبال کننده کسانی باشندکه ان افراد درآن زمینه مرجع تخصصی باشند وهم اینکه لایک کننده وهمرسان مسوول باشند .وتقوای مجازی داشته باشند.حتی درگروههای نخبگان هم به راحتی مطالب دروغ وایرال میشود این ها گاهی حتی آمارمیدهند وبه جزئیات اشاره میکنندومنبع هم مینویسند که گاهی یک کانال فیک تلگرامی است که یک منبع جعلی ومقطعی است .وقتی مردم به مرحله ای از سوادرسانه ای نرسیده اند که اولا باعقل سلیم تطبیق بدهند ثانیا بامنابع موثق چک بکنندثالثاباافراد متخصص دراین زمینه مشورت بکنندرابعا تا مطمئن نشدند وایرال نکنندازاین طنز تلخ زیاد داریم ،به تعبیرمقام معظم رهبری ما با انبوه سازی ازدروغ مواجه هستیم لشگررسانه ای غرب باتوجه به ضعف ها ومشکلات که درکشورداریم که به واسطه تحریم ظالمانه امریکا بیشترشده به راحتی ازاین ظرفیت استفاده میکننددرنبود وناکافی بودن سوادرسانه ای مردم ودرنبود رسانه های مسوول که با چابکی وسریع این دروغ ها را افشابکنندودرنبود دستگاههای که درفاصله کم مجازات بکنندبه راحتی وایرال میکنند ورسانه هایی مثل بی بی سی ،من وتو ،ایران اینترنشنال دراین چندماه درگیر قمار رسانه ای شده اند بدون توجه به اینکه اعتبار زیرسوال میرود هر دروغی را درمورد مقام معظم رهبری هم درباره اعتراضات واغتشاشات وهم درباره معیشت واقتصاد مردم منتشرمیکنندوهیچ نگرانی ندارند چون میدانند رسانه های رسمی ومسوول کارشان را به درستی انجام نمیدهند.وهم مردم سوادرسانه ای ناکافی دارند هرکس مختصرعقلی برای خودش قائل است همان طورکه به سلامت جسمی خودش اهمیت میدهد به سلامت روحی خود واطرافیانش هم باید اهمیت بدهد .اگریک فرد همیشه اخباربد ومنفی تعقیب وپیگیری بکند این غیرطبیعی است .اگربه اخبار منفی توجه کنیم طبیعی است اما اینکه اراده بکنیم که همیشه دنبال اخبارمنفی باشیم وپرسه بزنیم درشبکه های اجتماعی ویاظرفیت های رسانه غیرمسوول ونامعتبراین اولین ضربه به ذهن وروح وروان خودمان است پیگیری اخبار منفی باعث افسردگی وخستگی کاذب میشودوباعث میشودانگیزه کارکردن کاهش پیدابکندوزندگی شاد ونرمال نداشته باشند .وی درپاسخ به این سوال که رسانه ها درمنتشر کردن اخبار خوب وبد به دنبال چه منفعتی هستند گفت اگرهواپیمایی سقوطکندتوجه همه را جلب میکندوهیچ کس توجه نمیکند که این حجم ازاخبارمنفی واین حجم ازسونامی دروغ چه تاثیری مخربی برروح وروان مردم دارد وکشورها را دچارچه مشکلی میکند .به عنوان فردی که سالها در مطالعات رسانه وبحران هستم میگویم این حجم ازاخبار منفی ودروغ وآشفتگی که دررسانه ها ومصرف رسانه ها داریم مغایرباآستانه تحمل مردم است آستانه تحمل مردم بسیار پایین تراز آن چیزی است که این روزها مصرف میکنند وضررهای جبران ناپذیردارد وافکارعمومی بی دفاع هستند باید دانشگاهها ورسانه ها ،علما ،ائمه جمعه ،مسوولان ،خانواده ها وهرکس به اندازه سهم خودشان فکربکنند این حجم ازاخبارمنفی چه بلایی می تواند سرخودشان واطرافیانشان وکشور بیاورد .وی درپاسخ به نقش حاکمیت درمقابل این دروغ ها گفت باید قوانین متناسب با آرایش جدیدرسانه ای وپیشرفت تکنولوژی وارتباطی وکنش گری درفضای مجازی رو بروز بکنیم و هم اجرا بکنیم که دراین زمینه ضعف داریم .سوادرسانه ای خودمسوولان بایدارتقا پیدا بکنداجازه بدهند اخبارموردنیازمردم دررسانه های رسمی مثل صداسیما زودوکامل منتشربشودواگراین رسانه ها محروم شوند رسانه های بیگانه فرصت پیدا میکنندرسانه هایی که منفعتشان در دروغ وشایعه است .نکته دیگرروایت گری سریع ودرست است مسولان حتما خبرهای منفی مربوط با خودشان را اززبان خودشان ورسانه های ایرانی مسوول گفته شود نه رسانه بیگانه . این موارد درحوزه مربوط با رسانه هامهم است ومیتواندکمک کند به عنوان در راهکارها ی مقابله با اخبارمنفی واخباردروغ ،اولین نکته جهادتببین است جهاد تبیین درحدشعارمطرح میشود مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده اندبرای اینکه همه دروظیفه ونقشی که دارندواقعیت های ایران رابگوینداگرواقعیت های ایران گفته بشه فرصت برای اخباردروغ وشایعات پایین میایدنکته بعدی کاهش فاصله بین وقوع خبرهای مهم وراهبردی وانتشارآن است بپذیریم که رسانه های
دراین زمینه ضعف دارند
خبراتفاق می افتد رسانه های بیگانه زودترمنتشرمیکنندورسانه های داخلی باید واکنش نشان بدهند واگراصلاح شود راه مقابله خوبی است. نکته سوم کنش گری فعال است الان بحث مربوط به واکنش سریع جوابگونیست حتما رسانه ها باید کنشگری فعال باید داشته باشند بازسازی وبازآرای انجام بدهند هم درساختار وهم درنیروی انسانی داشته باشند ونوع نگاه به حوادث ورویدادها ونکته آخرمرجعیت رسانه ای بسیارمهم است به دلایل مختلف مرجعیت رسانه ای رسانه های داخل مورد آسیب واقع شده است واین مهم است مرجعیت رسانه ای داخلی باگفتن به موقع صریح وسریع وهمه جانبه اخبارارتقا پیدا بکند وبا اعتبارزدایی ازرسانه های مغرض ورسانه های فیک بتوانیم مردم را متقاعد بکنیم که اخبارمربوط به کشور خودش را از رسانه ای مسوول ودلسوزورسانه های چابک بگیرند .این روزها به دلایل مختلف حال مردم خوب نیست یکی ازعلت ها برمیگرددبه تهاجم خبری بی سابقه رسانه های غربی فارسی زبان وشبکه های وابسته به آنها وبه تعبیر مقام معظم رهبری لشگررسانه ای غرب .دراین شرایط نمیگوییم وضع کشورخوب است حتما به واسطه تشدید تحریم های ظالمانه آمریکا وضع اقتصاد کشوربا وجود کارهای انجام گرفته شده خوب نیست دراین شرایط رسانه های مسوول ،آدم های دلسوز ایرانی معنوی ومذهبی هستندبه حال هم توجه کنند ومخبرخبرهای خوب باشند . یک هم افزایی درانتشار خبرهای بد وجودداردغافل ازاینکه انتشاراین اخبارحال مردم رابد میکندهمه اراده بکنیم خبرهای مثبت را شناسایی بکنیم خبرهای مثبت دررسانه هارامنتشر بکنیم .
پیاده سازی :پریناز مهاجرانی