به گزارش گروه  گردشگری آیرال خبر  :رقیه خلیل پور

در باره حیات وحش منطقه کیامکی :

منطقه كيامكي به دليل اختلاف ‌ارتفاع زياد در يك محدوده و تفاوت‌هاي اقليمي متفاوت داراي فصول رويشي گياهان متنوع است. از مهم‌ترين زيستگاه‌هاي پناهگاه حيات وحش كيامكي مي‌توان به مناطق ييلاقي جنوب آن اشاره كرد كه دربرگيرنده ارتفاعات مهمي بوده و زيستگاه حيوانات وحشي و چراگاه احشام دامداران محلي مي‌باشد. زيستگاه‌هاي آبي پناهگاه حيات وحش كيامكي به طور عمده در حاشيه رودخانه مرزي و زيباي ارس واقع شده و در فصول مختلف ‌سال پذيراي پرندگان مهاجر آبزي و كنارآبزي است.

پناهگاه حيات وحش كيامكي و منطقه حفاظت شده ارسباران زيستگاه گونه هاي جانوري همچون آهو ،مارال ،قوچ ،ميش ارمني ،كل و بز ،پلنگ ،خرس قهوه اي و گونه هاي مختلفي از پرندگان از قبيل سياه خروس ، كبك، عقاب طلايي ، اردك ، حواصيل ، آلرت و بوتيمار ،قرقاول ، طرلان و بالابان بوده وهمچنين پوشش گياهي بيد ، زرشك ،افرا ، نسترن ، گردو و گياهان مرتعي و دارويي را دارا می باشد.

در سال 1387  برای نخستین بار کارشناسان محیط زیست درپناهگاه حیات وحش کیامکی با دوربین‌تله‌ای موفق به عکس برداری از یک پلنگ ماده و 2توله آن شدند.

حساسیت زیست بومی، توجه به تنوع گونه های گیاهی و جانوری و قابلیت بهبود وضع تنوع زیستی از نظر کمی و کیفی از ویژگیهای مناطق حفاظت شده آذربایجان شرقی است که هشت و دو صدم درصد مساحت این استان یعنی 365 هزار هکتار را دربرمی گیرد.

مناطق حفاظت شده محیط زیست این منطقه جدای از جاذبه های طبیعی و گردشگری دارای اهمیت زیست بومی و تنوع زیستی و ژنتیکی است.

این مناطق به لحاظ علمی، تحقیقاتی و زیست محیطی ذخیرگاه بین المللی و حوضچه ژنتیکی بوده که مورد توجه ویژه سازمان یونسکو است.

گونه های کمیاب جانوری و گیاهی به خصوص جنگل های بکر و غنی ارسباران به این منطقه جنبه بین المللی داده و گونه های خاص جانوری مثل سیاه خروس، قرقاول و قوچ و میش ارمنی اهمیت ژنتیکی آن را افزایش داده و منطقه را تبدیل به حوضچه ژنتیکی غنی کرده است.

این تنوع و خلوص ژنتیکی و زیستی در جهان بی نظیر است و در کنار آن جاذبه های طبیعی و گردشگری نیز به این مناطق شهرت جهانی بخشیده است.

* منطقه حفاظت شده کیامکی

این منطقه به دلیل داشتن چشم اندازها و مناظره طبیعی نظرعلاقه مندان به طبیعت را جلب می کند.

این پناهگاه در ناحیه شمال غربی آذربایجان شرقی واقع است.

کیامکی در سال ‎ 1352به عنوان منطقه حفاظت شده به تصویب رسیده و دو سال بعد به ˈپناهگاه حیات وحش کیامکیˈ ارتقاء یافت.

از مهمترین زیستگاههای پناهگاه حیات وحش کیامکی می توان به مناطق ییلاقی جنوب آن اشاره کرد که در برگیرنده ارتفاعات مهمی بوده و زیستگاه حیوانات وحشی و چراگاه احشام دامداران محلی است.
 

زیستگاههای آبی پناهگاه حیات وحشی کیامکی به طورعمده در حاشیه رودخانه مرزی و زیبای ارس واقع شده و در فصول مختلف سال پذیرای پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است.

از آثار باستانی پناهگاه حیات وحش کیامکی هم می توان به قلعه علی بیگ در ارتفاعات کنتال و آسیاب خرابه و ییلاق قره چی اشاره کرد.

کور قلعه سی از یادگاران دوره اشکانیان و امام زاده شعیب و امامزاده سیدمحمد در روستای نوجه کهر و حمام عباس میرزای ولیعهد در روستای کردشت قلعه آتش بیگ و کلیسا خرابه یا کلیسای سنت استپانوس در پای کوه قلنج زیارتگاه زاویه از دیگر آثار تاریخی و سیاحتی ارزشمند پناهگاه حیات وحش کیامکی هستند.

حمام کردشت
این حمام یکی از زیباترین حمام های آذربایجان است که با معماری اصیل سنتی در روستای کردشت از توابع جلفا و در کنار رود ارس قرار دارد. این حمام در میان باغ بزرگی ساخته شده، دارای یک هشتی به صورت هشت ضلعی به ابعاد5/3 در5/3 و به ارتفاع3/4 متر است که یکی از اضلاع، درب ورودی و یکی دیگر راه ورود به رختکن یا سربینه است.
سربینه حمام نیز هشت ضلعی به اضلاع5/3 متر و ارتفاع5/8 متر است و گنبد بزرگ آن بر روی جوز ها و هشت ستون سنگی هشت پر، استوار شده است، همه ستون ها دارای سر ستون های سنگی مقرنس هستند که به وسیله ملات سرب مذاب به ستون ها وصل شده اند. گنبد سربینه دارای کاربندهای جالب مزین به آهک بریهای زیبا است، سکوهای رخت کن با طاق ضربی پوشیده و در زیر آن کفش کن هایی تعبیه گردیده است.
گرما خانه فضایی است که از چهار ستون سنگی هشت بر و دو حوض بزرگ مستطیل شکل و اتاقی با گنبد قیر اندود تشکیل شده است. نور داخل سربینه و گرما خانه به وسیله روزنی که در نوک گنبد قرار دارد تأمین می شود و گویا بر روی آن روزن ها سنگ های مرمر نازک و ظریفی نصب بود که نور آفتاب از آن نفوذ می کرد، و داخل حمام را به طور یکنواخت روشن می کرده و شستشو کنندگان را از نگاه نامحرمان حفظ می نمود.
حمام کردشت بخش های دیگری نیز دارد، که بسیار دیدنی و قابل مطالعه است، این حمام در زمان عباس میرزا نائب السلطنة فتحعلی شاه هنگام جنگ دوم ایران و روس ساخته شد ولی شیوه معماری آن شباهت بسیاری به حمام‌های دوره صفوی دارد.

قلعه کردشت

کی از قلعه های تاریخی آذربایجان در روستای کردشت در ساحل رود ارس بنا شده است، ولی به لحاظ ارزش و اهمیت نظامی و تاریخی  به دوران حکومت عباس میرزای قاجار نائب السلطنه فتحعلی شاه در آذربایجان بیشتر مورد توجه بوده است.
کوه های بسیار بلند و صخره ای سرتاسر شمال و جنوب کردشت را فرا گرفته‌اند. بنابر این تنها معبر قابل توجه کنار ارس در این روستا  می گذرد، استقرار این روستا به تبعیت از وضع پستی و بلندی در جهت شرقی – غربی عملی شده است.
این قلعه نظامی یکی از قلعه های دوران عباس میرزا نائب السلطنه قاجارمیباشد که در طی مبارزات خود بر علیه تجاوز روسیه تزاری از این قلعه استفاده می‌نمود.
قلعه عباس آباد کردشت در سمت چپ جاده کردشت به خروانق در بالای تپه ای صخره ای بنا شده است و در جبهه شمالی این قلعه درب ورودی بنا شده است و در ارتفاعات این قلعه دیواره ها از جنس سنگ و آجر ساخته شده است، به فاصله معینی نزدیک به یکصدمتر از یکدیگر6 عدد برج نگهبانی وجود داشته که اکنون قسمتی از این برجها پابرجاست.
نظر به اینکه ساحل رود ارس در بخش جنوبی یکی از پایگاه های مهم دفاعی عباس میرزا در مقابل تجاوز روسی ها بود بنابر این قلعة نظامی مزبور مکان مناسبی برای پشتیبانی ارتش ایران در دوران قاجار به شمار می رفت.
این قلعه نظامی امکان جای دادن سربازان متعدّدی را داشت و سربازان مستقر، همواره آمادة مقابله با قوای مهاجم روسیه بوده  و بارها از رود ارس گذشته و به ساخلوی(پادگان) سربازان روسی شبیخون می زدند.
وقتی در سال1243 ه– ق(1841م) سپاهیان روس از رود ارس گذشته و جلفا و نخجوان و مرند و اصلاندوز را تصرف کرده و به سوی تبریز روانه شدند قلعه کردشت نیز به دست قوای دشمن سقوط کرد و بعد از تصرف قلعه، مدتی بعد از آن و در ایام برقراری صلح و متارکه ترکمنچای که بین ایران و روس برقرار شد، قلعه کردشت مدتی مورد استفاده سربازان روسی بود ولی به تدریج با تخلیه آذربایجان از قوای روسی، قلعه مزبور مورد انهدام و ویرانی قرار گرفت و قسمتی از تاسیسات آن به غارت رفت.
بعد از اینکه روسها آذربایجان را تخلیه کردند و امور استان را به نیروهای دولتی واگذار کردند این قلعه بارها مورد استفاده امرای محلّی و حکام قره باغ واقع شد و در اواخر دوره قاجار و اوایل حکومت پهلوی این قلعه خاصیت نظامی خود را از دست داد.
در اینجا لازم است به دلیل اهمیت جنکهای ایران و روس و نقش این قلعه در تاریخ کشور نگاهی کذرا به اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران مابین عهدنامة گلستان(1228ه ق) و عهدنامة ترکمنچای(1243ه ق)داشته باشیم.

 

 

 

توسط سردبیر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.