دستگاه بوروکراسی سالم دستگاهی است که کارکنان ان وظایف خود را در قبال شهروندان به نحو شایسته و در ازای حقوقی معین انجام می دهند. هر جریانی که در این روند خلل ایجاد کند فساد به شمار می آید. به طور مثال اگر کارکنان دولت نه در قبال حقوق دریافتی از دولت بلکه در مقابل وجوه دریافتی از مردم ، وظایف خود را انجام دهند از آن به فساد اداری و در نهایت به فساد سیاسی تعبیر می شود.
که نمود بارز ان را میتوان دراین روزها به عینه مشاهده کرد.
باری علت چه می تواند باشد
امیرالمؤمنین می فرمایند كه: تو وقتی منافع شخصی ات یا منافع فك و فامیلات، یا منافع افراد خاصی از جامعه كه نسبت به آنها تعلق خاطر داری، مثلاً هم حزبی­هات، هم قومی­هات، هم شهری­هات، هم باندی­هات، منافع این گروه­ها، یعنی منافع خودت، كس و كار نزدیكت و گروه­هایی از مردم كه بهشان توجه ویژه داری با خواست خدا روبه­رو می شود، تو باید هوای خدا و مردم را داشته باشی. «أَنْصِفِ اَللَّهَ وَ أَنْصِفِ اَلنَّاسَ». هوای خدا و مردم را داشته باشی در برابر نفست، در برابرقوم و خویشانت، كس و كارت و در برابر گروهی از مردم كه بهشان تعلق خاطر داری.

نقض شایسته سالاری یكی از عوامل پیدایش فساد سیاسی است، یعنی كار دست وابستگان است، نه شایستگان.

ملاحظه بفرمایید فرق رفتار كسانی كه می­خواهند رأی جمع كنند خیلی عوض شده است. میروند وظیفه نماینده اینه، اینه، اینه… پس من جاده می­سازم، لوله كشی می­كنم، حمام درست می­كنم.

حالا شما اگر بروید لیست كارنامه­ی نمایندگان را نگاه كنید می­بینید همه­اش همین حرف­هاست. لوله ­كشی، جاده سازی و… همه­ ی كارهایی كه مسئولین اجرایی باید بكنند اینها به اسم خودشان تمام می­كنند.

ضد آزادی عمل می­كند برای اینكه وقتی فساد سیاسی باشد، یك نماینده كه با نماینده چفت می­شود و دولت را از خودش راضی می­كند، مسئولین محلی را به میل او نصب می­كنند. این فسادهایی است كه بازرسی كل كشور خیلی درگیرش است و با آن مقابله می­كند. مسئولینی كه در شهری متناسب با میل نماینده نصب می­شوند، نه امربر خوبی برای دولت هستند، نه پاسخگویی برای مردم. چون دم كدخدا را دیده اند ده را می­توانند بچرخانند. نتیجه­اش این می­شود كه آزادی محدود می­شود. دفعه­ی بعد كه دو نفر نامزد می­شوند یك نفر همه ی مسئولین شهر حامیش هستند و یك نفر که همیشه حق گفته نمی توانم بکنم نمی توانم بسازم اصلا دست من نیست!!! . در نتیجه زمینه­ ی رأی آوردن اولی بیشتر است، آزادی را از بین می­برد. استقلال را هم همینجور به هم می­ریزد.

فساد سیاسی ضد كارایی عمل می­كند، ضد عدالت عمل می­كند، ضد اخلاق و دین عمل می­كند، ضد استقلال طلبی عمل می­كند و ضد آزادی عمل می­كند. برای همین باید با فساد حتماً مبارزه كرد، اگر جهاد اقتصادی می­خواهد بشود كه به معنای تأمین توأمان دو تا هدف عدالت و كارایی است، پیشرفت و عدالت كه رهبر معظم انقلاب فرمودند، حتماً مقدمه­اش و شرط لازم و ضروریش مبارزه با فساد است. البته شرط كافیش عقل و چیزهای دیگر است كه آنها هم سر جای خودش قابل بحث است. ولی تا مبارزه با فساد به طور جدی صورت نگیرد، امید اینكه جهاد اقتصادی بتواند تحقق پیدا كند به نظر من واهی است.