شاید بسیاری تعجب و وحشت کنند و بگویند وقتی ستاره معروفی چون “تام هنکس” با آن همه امکانات در اختیار و محافظت‌های آنچنانی به کرونا مبتلا شده است وای به حال بقیه! آن هم برای کشوری مانند استرالیا که تا کنون 120 نفر آمار ابتلا به کرونا در ان ثبت شده و نسبت به کشور ما خیلی این رقم خیلی کم است.
اما واقعیت این است که اتفاقا احتمال کرونا گرفتن تام هنکس بیشتر از بقیه است. دلیلش هم این است که حرفه سینما و تولید فیلم یک اتفاق بسیار تنگاتنگ به لحاظ روابط انسانی است، مدام سینماگران در نزدیکی هم و با همدیگر در گفتگو و تبادل نظر هستند، گروه فیلمبرداری، صحنه، لباس و … همواره در حال انتقال وسایل و اشیا مختلف مورد نیازشان هستند، مسئول لباس لباسهای بازیگران را می‌دهد،مجری چهره‌پردازی هر چند دقیقه یک بار بر روی صورت یا موهای بازیگر در حال ثابت کردن گریم است و … گاهی اوقات تمام این اتفاقات در یک محیط یسته یا حتی یک اتاق کوچک در جریان است، چاره ای هم نیست اقتضای این کار این است.
در پروژه‌ای سینمایی یا تصویری (مانند سریال و …) هر چند نفر که عوامل داشته باشد می‌توان گفت درصد مشارکت عوامل زیاد فرقی ندارد و همه در راستای انجام کار خود در تلاش هستند به همین دلیل اگر یک نفر به کرونا مبتلا شده باشد به احتمال زیاد بسیاری از عوامل آن فیلم هم مبتلا خواهند شد. چون ذات این حرفه این است که عوامل با همدیگر مراوده و گپ و بحث فراوانی دارند.
بنابراین با قطعیت می‌توان گفت محیط فیلمبرداری هر پروژه تصویری بسیار مستعد است برای انتقال ویروس کرونا و این مسئله اصلا شوخی بردار نیست. اگر وزارت ارشاد و صدا و سیما به عنوان متولیان اصلی و بالادستی حکم به تعطیلی پروژه ها نمی‌دهند مطمئن باشند که در برابر چنین موقعیتی مسئول هستند. در مرحله بعد خانه سینما به عنوان نهاد صنفی سینماگران و تهیه‌کنندگان این آثار مسئول هستند. شاید استدلال کنند که تعطیلی کار باعث ضرر و زیان خواهد شد! پرسش این است آیا هیچ ضرر و زیانی را می‌توان با ارزش جان یک انسان مقایسه کرد؟
آقای علی عسگری رئیس صدا و سیما به صراحت اعلام کرده است: «نمی‌تونیم کشور رو تعطیل کنیم، تعطیلی کشور خواست دشمن است … ما سریال داریم 700 نفر در آن دارند کار می‌کنند نمی‌توانیم که تعطیل کنیم، پزشک گذاشتیم مدام دارند چک می‌کنند اگر کسی مشکلی داشته باشه نمی‌گذارند وارد بشه»
اید به ایشان گفت در این مورد دشمن اصلی همان موارد همیشگی نیست بلکه یک ویروس جدید است و باید برای آن فکری اندیشید. اگر خدای نکرده کرونا جان جوانان وطن را بگیرد قطعا دشمن مورد نظر شما بیشتر خوشحال خواهد شد.
بر اساس گفته‌های آقای رئیس سازمان صدا و سیما می‌توان پی برد اساسا شناختی از این ویروس و شکل عملکرد آن ندارد (با وجود تمام اطلاع رسانی‌های 2 هفته اخیر)! برای مثال، این ویروس دوره پنهان دارد بعضی اوقات تا 14 روز یعنی احتمال دارد کسی کاملا سرحال و سالم باشد ولی ویروس هم در بدن او وجود دارد و ناقل ویروس است. به عبارتی آن پزشک مورد نظر آقای علی عسگری در سر صحنه هیچ کاری از دستش ساخته نیست چون علم غیب ندارد که بفهمد یک شخص کاملا سالم ناقل ویروس است یا خیر؟
تازه وقتی عوارض و نشانه‌های بیماری در کسی بروز کرد (مانند تب و سرفه) و پزشک اجازه نمی‌دهد او سر صحنه برود دیگر کار از کار گذشته است و چرخه شکل گرفته و ادامه دارد! متاسفانه!
همین الان خدا می‌داند چند نفر از عوامل این پروژه‌ها احتمال دارد به کرونا مبتلا باشند و کسی خبر نداشته باشد.
پرسش‌های دیگری هم مطرح است: آیا تمام عوامل این پروژه‌ها بیمه هستند؟ منظور آقای بازیگر یا مدیر فیلمبرداری نیست مثلا هنروران؟ کارگران صحنه؟ رانندگان؟ و …
اگر خدای نکرده سر یک پروژه کسی از این عوامل بر اثر آلودگی به کروناویروس فوت شود چه کسی جوابگو خانواده او خواهد بود؟ وزارت ارشاد؟ صداوسیما؟ سازمان سینمایی؟ خانه سینما؟ تهیه‌کننده؟ کارگردان؟ و …
ضریب خطر و ریسک انتقال ویروس در محیط فیلمبرداری بسیار زیاد است. این واقعیتِ مسلم را انکار نکنیم. امیدوارم هر چه زودتر تدبیری بیاندیشند والا خدای نکرده خواهیم دید که تمام عوامل سر صحنه یک فیلم یا سریال آلوده به کرونا شده و تعداد قابل توجهی هم جانشان را از دست خواند داد.
محمد رحمانیان نمایشنامه‌نویس و کارگردان برجسته تئاتر چند روز پیش در مصاحبه‌ای درباره این که تعطیلی تئاتر جدیدش چه پیامدی برای او و گروهش دارد؟ جواب درخوری داده بود: کل تئاترها و فیلم‌های سینمایی فدای یک تار موی هموطنانم که این روزها سلامتی کامل و حال خوش‌شان برایم از هر چیزی مهم‌تر است.
باید به مدیران هم گفت: دشمن الان فقط ویروسی است به اسم کوئید 19 ، همه آن مواردی که نگرانش هستید و در فکرتان هست فدای سلامتی هموطنتان. یا حتی فدای یک تار موی هم وطنم . کاری کنید، شما مسئولید!
کاوه معین‌فر